BLOG: De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG): zo werkt de privacybescherming en AVG-compliance

Veel organisaties vragen een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) van een sollicitant, werknemer en/of vrijwilliger. Maar mag je een VOG ook bewaren?
Mike Tiernagan, adviseur bij L2P, geeft alle antwoorden op je vragen over de verantwoorde omgang met VOGs.

Als werkgever wil je voor sommige functies een screening uitvoeren. Het kan bijvoorbeeld van belang zijn om inzicht te hebben in het strafrechtelijke verleden van een sollicitant, werknemer of vrijwilliger. Je kunt dan vragen om een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), die duidelijk maakt dat gedrag uit het verleden geen bezwaar vormt om een specifieke (toekomstige) functie te vervullen.

Wanneer mag je een VOG bewaren?

Er is in Nederland geen wet die organisaties expliciet verbiedt, toestaat of verplicht om een VOG, of een kopie daarvan, te bewaren. In de meeste gevallen is bewaren niet nodig. Bijvoorbeeld omdat een persoon de screening heeft doorlopen. In dergelijke situaties is de opslag van de VOG niet toegestaan. Op grond van artikel 5 van de AVG mogen organisaties persoonsgegevens immers niet langer bewaren dan strikt noodzakelijk voor het doel waarmee ze zijn verzameld.

Een organisatie mag een VOG alleen bewaren als:

· het aantoonbaar noodzakelijk is voor een legitiem doel; of
· de sollicitant, werknemer of vrijwilliger hiervoor expliciet toestemming geeft.

Als er een grondslag is om een VOG te bewaren, dan is de organisatie verplicht om de persoonsgegevens zorgvuldig en veilig op te slaan. Hier hoort ook bij dat je schriftelijk vastlegt waarom het noodzakelijk is om de VOG te bewaren, en welke maatregelen worden genomen om de beveiliging van de persoonsgegevens te waarborgen.

Is er geen wettelijke basis om een VOG te bewaren? Dan is het wel mogelijk om een overzicht te maken van personen die een VOG hebben verstrekt. Deze namenlijst moet - net als de VOGs - veilig worden bewaard. Bovendien zijn de bestanden alleen toegankelijk voor de daartoe bevoegde personen. Denk aan het HR-team.

Aandachtspunten voor de praktijk

De verantwoorde omgang met VOGs is een onderdeel van het privacybeleid van je organisatie. Een VOG bevat immers persoonsgegevens waarop de AVG van toepassing is. De verwerking van VOGs staat niet expliciet vermeld in de AVG. Maar in de privacywet zijn algemene principes opgenomen die bepalen hoe persoonlijke gegevens mogen worden verwerkt. Deze regels zijn ook van toepassing op VOGs.

Bij de verwerking van VOGs houd je dus rekening met de privacy van de betrokkenen en de naleving van de AVG.
Een aantal praktische aandachtspunten daarbij zijn:

· Let op dat je een originele VOG ontvangt. Een kopie is wettelijk gezien niet geldig. 
· Het principe van gegevensminimalisatie uit artikel 5 van de AVG betekent dat de opslag van een VOG niet langer
  gerechtvaardigd is als er geen specifiek en legitiem doel meer voor is. Dit is bijvoorbeeld het geval als een VOG is
  aangevraagd in het kader van de screening voor een sollicitatie of voor een specifieke functie, en de screening is
  afgerond. De VOG moet dan worden vernietigd. Net als bij andere vertrouwelijke gegevens, zoals een id-bewijs, is
  het belangrijk om de data veilig te wissen. 
· Maak expliciete richtlijnen en werkwijzen voor de omgang met VOGs. Geef daarin antwoorden op vragen zoals:
  waarom is het nodig dat (potentiële) medewerkers een VOG laten zien? Hoe worden VOGs bewaard? Wie hebben
  toegang tot bestanden met informatie over VOGs? Welke procedures hanteren we voor de opslag en verwijdering
  van VOGs?

Alles goed geregeld rond de VOG

Het mag duidelijk zijn: het is niet vanzelfsprekend om als organisatie een VOG, of een kopie ervan, te bewaren. Een continu aandachtspunt is om de persoonsgegevens rond een sollicitatie en screening, waaronder de informatie over VOGs, goed te beveiligen. Duidelijke beleidsregels over de omgang met VOGs zijn hierbij essentieel. Zo voldoe je aan de wet- en regelgeving én bescherm je de privacy van sollicitanten, werknemers en vrijwilligers.